Ερευνητές του ΕΚ "Αθηνά" (Μονάδα Φαρμακοπληροφορικής) χρησιμοποιούν την αυτό-οργάνωση της κοινωνίας σε κάθε χώρα για να βελτιώσουν τα μοντέλα πρόβλεψης για τον COVID-19

Άρθρο στο PLOS ONE από τον Δρ.Κοσμά Κοσμίδη (ΕΔΙΠ ΑΠΘ, Επιστημονικός Συνεργάτης στη Μονάδα Φαρμακοπληροφορικής του ΕΚ «Αθηνά») και τον ομότιμο καθηγητή στο ΕΚΠΑ κ. Παναγιώτη Μαχαίρα (επικεφαλής της Μονάδας)

25-08-2020
ΕΚ "Αθηνά"

Η πανδημία του COVID-19 έχει ήδη συγκλονιστικό αντίκτυπο στη ζωή όλων των ανθρώπων στον πλανήτη. Ο ιός συνεχίζει να διαδίδεται σε κάθε χώρα του πλανήτη χωρίς να διαφαίνεται κάποια τάση ύφεσης του συνολικού ρυθμού διάδοσης. Η μελέτη της δυναμικής του ιού είναι προφανώς κεφαλαιώδους σημασίας και ήδη τα κλασσικά επιδημιολογικά μοντέλα εφαρμόζονται στην περίπτωση του COVID-19 παρέχοντας πολύτιμα συμπεράσματα. Ταυτόχρονα όμως, και για πρώτη φορά σε τόσο μεγάλη κλίμακα, οι κοινωνίες αντιδρούν συστηματικά και οργανωμένα προσπαθώντας να περιορίσουν τη διάδοση του ιού επιβάλλοντας περιορισμό των πτήσεων και των μετακινήσεων, προωθώντας νέα πρότυπα συμπεριφοράς όπως η αποφυγή χειραψίας, η χρήση μάσκας και η αυξημένη κοινωνική απόσταση και σε αρκετές περιπτώσεις επιβάλλοντας ακόμη και τοπικά ή καθολικά lockdown.
 
Οι κοινωνίες αποτελούν ένα πολύπλοκο σύστημα με δυνατότητες αυτό-οργάνωσης και τα συνήθη επιδημιολογικά μοντέλα δεν λαμβάνουν υπόψιν τους αυτόν τον πολύ σημαντικό παράγοντα, την αντίδραση δηλαδή του συστήματος στο οποίο διαδίδεται ο ιός με σκοπό τον περιορισμό της διάδοσης. Η πρόσφατα δημοσιευμένη εργασία δείχνει ότι ο συνολικός αριθμός ατόμων που έχουν αναφερθεί ότι έχουν μολυνθεί σε μια δεδομένη χώρα, ως συνάρτηση του χρόνου μπορεί πολύ καλά να περιγραφεί με μια επέκταση του κλασικού μοντέλου SI η οποία λαμβάνει υπόψιν της αυτήν ακριβώς τη δυνατότητα αυτό-οργάνωσης .
 
Το μοντέλο Fractal Kinetics SI, όπως ονομάζεται, είναι σε εξαιρετική συμφωνία με τα δεδομένα της επιδημίας της νόσου που διατίθενται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για τις περιπτώσεις όλων των χωρών που έχουν εξεταστεί.
 
Η fractal κινητική προσέγγιση που χρησιμοποιεί προέρχεται από το χώρο της χημικής κινητικής και έχει χρησιμοποιηθεί επιτυχώς στο παρελθόν για να περιγράψει τη δυναμική χημικών αντιδράσεων σε συνθήκες ατελούς ανάμιξης και διαχωρισμού των αντιδρώντων .
 
Το μοντέλο εισάγει μια νέα επιδημιολογική παράμετρο το "fractal" εκθετικό h , η οποία είναι συμπληρωματική του κλασικού δείκτη R0. Η παράμετρος εισάγεται για να εξηγήσει την αυτό-οργάνωση των κοινωνιών κατά της πανδημίας μέσω κοινωνικών αποστάσεων, κλειδώματος και περιορισμών πτήσεων, είναι εύκολο να υπολογιστεί από τα διαθέσιμα επιδημιολογικά δεδομένα και μπορεί να οδηγήσει σε χρήσιμα συμπεράσματα ως προς την αντίδραση της κάθε χώρας στο πανδημικό φαινόμενο.
 
Οι ερευνητές της Μονάδας Φαρμακοπληροφορικής του Ερευνητικού Κέντρου «Αθηνά» Κοσμάς Κοσμίδης και Παναγιώτης Μαχαίρας εργάζονται προς τη γενίκευση του μοντέλου για την περιγραφή και του δευτέρου κύματος της πανδημίας στις διάφορες χώρες υπό συνθήκες χρονικά μεταβαλλόμενης αυτο-οργανωσης της κοινωνίας.
 
Η εργασία βρίσκεται στον ακόλουθο υπερσύνδεσμο: https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0237304